In de ogen van: Feronica Baltus & Mark Praasterink
Met de portretserie ‘In de ogen van’ kijken we in de ogen van veteranen van verschillende generaties en van uiteenlopende uitzendingen. Ze delen hun kijk op het veteraan zijn, hun uitzending en het leven daarna. In dit deel kijken we in de ogen Feronica Baltus en Mark Praasterink.
Fotografie door Joni Israeli op Nederlandse Veteranendag 2024.
‘Als vrouw bij de krijgsmacht moet je even je tanden laten zien’
‘Toen ik naar de Golf ging had Defensie al heel lang niks zichtbaars gedaan. Vrouwen mochten voor het eerst naar een grote missie. Vooraf werd gevraagd of we dit wel wilden. Dat vond ik gek, daar trainden we toch voor? Als vrouw moet je vechten voor je plekje. Je merkt het aan je status. Je moet even je tanden laten zien.’
Feronica Baltus werd uitgezonden naar de Golf, Joegoslavië, Eritrea en Afghanistan. ‘Op de eerste dag in Eritrea zaten we te eten toen een lokale inwoner ons in het Nederlands ‘smakelijk eten’ wenste. Ik rende daar achteraan. Die vrouw was als vluchteling naar Nederland gegaan en teruggekeerd. Ze had nu een pannenkoekentent opgericht. Het is heel bijzonder om daar Nederlandse mensen tegen te komen.’
Inmiddels is Feronica actief bij het Veteranen Search Team en bij het veteranencafé en de veteranen erewachten op Wieringen. Tijdens de Nederlandse Veteranendag liep ze mee in het defilé van de vereniging ex- en actief dienende vrouwen bij de Marine (ex-act) voor het jubileum van 80 jaar vrouwen bij de krijgsmacht. ‘Het is een groot warm bad. Je komt veel mensen tegen en geeft elkaar een knuffel in het voorbij gaan.’
‘‘De ervaring in Cambodja heeft me gemaakt tot wie ik ben’
Mark Praasterink werd tussen 1991 en 2004 uitgezonden naar Irak, Cambodja en Bosnië. ‘We hebben het hier zo goed. We wonen in een land waar je alles hebt. In elk van de drie landen merkte ik dat. Je verblijft in een kampement zonder vrijheid of goed eten. Veel dingen die voor ons normaal zijn, zijn daar niet normaal.’
Vooral Cambodja is Mark erg bijgebleven. ‘Het is buiten Europa en een compleet andere cultuur. Het was een van de eerste grote uitzendingen die we draaiden. Die ervaring heeft me gemaakt tot wie ik ben. Dat zou ik niet willen missen. Mijn motto, ‘denken in oplossingen, in plaats van problemen’, heb ik daar bij de mariniers geleerd.’
De eerste jaren had Mark geen behoefte om naar Veteranendag te komen. Inmiddels voelt het als thuiskomen. ‘Als je meeloopt in het defilé merk je dat mensen klappen voor veteranen. Wel vind ik dat Nederland elke militair, veteraan zou moeten noemen. Iedere militair draagt bij aan vrede, dan maakt het niet uit in welke gebieden je hebt gezeten. We zijn allemaal veteraan, ook als je niet op uitzending bent geweest.’