“Ik denk nooit: was het de moeite waard?”
Op missie werk je in een complexe omgeving, met risico’s en met gevaar voor eigen leven. Dan krijg je te maken met heftige hoogte- en dieptepunten. Een dieptepunt voor mij was het verlies van mijn collega Kevin van der Rijdt in Afghanistan. Bij een vijandig vuurgevecht werd hij tweemaal in zijn borst geschoten en terwijl we hem mee probeerden te nemen, werden we opnieuw beschoten door vijandelijk vuur.
Het belangrijkste is dan dat er vertrouwen is. Niemand stelt achteraf de vraag: was dit de moeite waard? Iedereen doet het, omdat je het rotsvaste vertrouwen hebt dat de ander het ook voor jou zou doen. De willekeurigheid van de dood is op missie altijd aanwezig. Hoogtepunten waren voor mij operaties waar ik maanden voor trainde.
Van tevoren bedenk je, wat kun je toevoegen in het gebied, in je eenheid en wat zijn de behoeftes in het uitzendgebied, van de bevolking? Als dat allemaal op elkaar aansluit, zoals bij Taskforce Viper in 2006 en Taskforce 55 in 2009. Dan geeft dat een kick. Voor de eerste operatie kreeg ik de Bronzen Leeuw, onder andere voor de grondige voorbereiding, mijn leiderschap en het optreden tijdens de vele intensieve gevechtsacties met onder andere de Taliban. In een oorlogsgebied is defensie een interventiemiddel, een militaire slagkracht. Dat zet je in als het noodzakelijk is. Ik geloof daarom ook in een gezamenlijke aanpak. Waarbij je met het creëren van veiligheid slechts een begin maakt. In deze eerste fase is defensie heel geschikt, maar daarna moeten we er ook voor zorgen dat mensen de volgende dag halen. Wat dat betreft heb je een lange adem nodig. Ik vind dat je de mensen in een oorlogsgebied voorop moet stellen en zo bijvoorbeeld de Afghanen te begeleiden naar een veilige samenleving. Een goed voorbeeld daarvan waren mijn trainingsmissies in Afrika. Daar concentreerden we ons primair op de samenwerking met lokale overheden. Uiteindelijk creëer je hiermee dus een stabiele samenleving.
Ook bouw je mee aan de democratie van het land. Ik geloof daar in. In Afghanistan bijvoorbeeld proberen we eerst vrede en veiligheid te creëren. Maar dan blijkt dat in die jaren politieagenten en rechters uit nood een bakkerij zijn begonnen. Er bestaan dan dus geen werkbare instituties meer. Die signalen moeten eerder opgepakt worden. Zo kan de voedingsbodem voor conflicten eerder in de kiem gesmoord worden. Ondanks deze heftige ervaringen op missie probeer ik altijd met een glimlach terug te kijken. Een veteraan is iemand die heftige situaties een plek kan geven en zijn ervaringen kan relativeren naar de burgermaatschappij. Ik ben nu een half jaar werkzaam bij Deloitte. Na 13 jaar bij defensie werk ik ook bij Deloitte aan een veiligere wereld. Ik geef als consultant advies aan bedrijven en overheden over veiligheid, leiderschap en complexe besluitvorming. Wat ik echt mis, is de kameraadschap. Het onvoorwaardelijke vertrouwen. Ik ben weggegaan bij defensie, omdat ik uitgeleerd was en opnieuw uitgedaagd wilde worden. Bij Deloitte hebben ze geen flauw idee wat een veteraan is. Door mij hebben sommige collega’s wel een ander beeld van veteranen gekregen. Bij Deloitte word ik opnieuw uitgedaagd, maar ik voel me nog altijd een militair met een nul uren contract.