verhalen

"De cirkel is rond"

Ruim zeven jaar na zijn uitzending als marinier naar Irak klopte Mitchel Martis (41) aan bij ‘De Veldpost’ in Amsterdam-Noord. Totaal vastgelopen in één grote duisternis met spoken in zijn hoofd, zag hij geen uitweg meer. Maar dankzij de steun en adviezen van andere veteranen bij ‘De Veldpost’ bleek die er wel degelijk te zijn. Martis loopt tien jaar later nog steeds de deur plat bij het veteranen inloophuis ‘De Veldpost’, maar dan compleet anders.

We treffen Mitchel aan de Kometensingel in Amsterdam, vlak na de feestelijke heropening van ‘De Veldpost’ van de Stichting Veteranen Amsterdam. Als kersvers voorzitter van de Stichting ontving Mitchel uit handen van burgemeester Femke Halsema symbolisch de sleutel van het totaal gerenoveerde pand.

‘Deze Veldpost, dit inloophuis, zit vol herinneringen voor mij en het is daarom ook de beste plek om erover te praten. Ik weet dat ik hier veilig ben. Pas jaren na mijn uitzending naar Irak klopte ik hier aan. Ik was totaal vastgelopen. De eerste nacht na terugkeer uit Irak begon het eigenlijk al. Ik werd middenin de nacht wakker en zag een Arabier naast mijn bed staan. In de weken, maanden en jaren die volgden werd het alleen maar erger. Ik werd prikkelbaar en kreeg een kort lontje. Ondertussen was ik gaan studeren aan de VU in Amsterdam: wijsbegeerte, theologie en rechten. Maar ook daar liep ik vast.’

‘Op advies van een zorgmedewerker van de Basis (een stichting die mentale begeleiding aan (oud) medewerkers van defensie verleent, Red.) ben ik naar de Veldpost gegaan. Ik moest naar een plek met gelijkgestemden. Eus (Sandel, één van de drijvende krachten achter de Veldpost, Red.) zag meteen wat ik nodig had. Hij is zelf Libanon-veteraan, met een enorm empathisch vermogen. Hij gaf mij vaderlijke adviezen. Dit moet je doen, dit niet en je moet vooral niet stoppen met je studie.’

‘Door al die gesprekken en al die steun hier bij de Veldpost is er op een gegeven moment iets gebeurd. Ik heb mijn studie weer serieus opgepakt. Elk vak dat ik haalde, werd ook hier in de huiskamer gevierd. En in 2018 ben ik als Meester in de Rechten afgestudeerd. Mijn eerste juridische opdracht heb ik – hoe kan het ook anders – van het veteranen inloophuis gekregen.’

Mitchel kwam op z’n zesde samen met zijn moeder vanuit de Dominicaanse Republiek in Nederland terecht. Hij groeide op tussen de junks en de criminaliteit in Amsterdam Zuidoost. Hij zag al snel dat hij daar weg moest en het Korps Mariniers werd zijn redding. Op z’n 16e werd hij gekeurd en niet veel later begon hij aan de opleiding. Inmiddels was zijn moeder ernstig ziek geworden en met zijn eerste salaris kon Mitchel haar laatste wens in vervulling laten gaan: sterven in haar moederland.

‘Ik ben haar gaan begraven in de Dominicaanse Republiek en daarna meteen doorgegaan naar Schotland voor een oefening met het Korps. Het teamwork, de discipline en het doorzettingsvermogen dat ik bij het Korps heb geleerd is echt het beste wat mij is overkomen. Na mijn opleiding volgde al snel mijn eerste korte uitzending naar Banja Luka in voormalig Joegoslavië, als onderdeel van een quick reaction force. Daar in Bosnië, met de sporen van oorlog nog overal, rook ik voor het eerst aan het echte werk en had ik het gevoel dat ik iets kon bijdragen.

Maar even snel als dat je in Banja Luka aankwam, was het ook weer voorbij en ging alles weer over tot de orde van de dag. Ongemerkt hebben dat soort ervaringen invloed op je. Ze veranderen je ten opzichte van je omgeving. En ik had geen andere basis dan het Korps, mijn moeder was er niet meer. Ik had niks anders, ik was aan het overleven. Vervolgens ging ik naar Aruba. Meer dan een jaar: jungle training, leren vechten in een stedelijke omgeving, hurricane training en naar St. Maarten voor hulpverlening na de orkaan die daar huisgehouden gehad.’

‘Na Aruba ben ik twee jaar weggeweest bij het Korps, ik ging beveiligingswerk doen. Toen hoorde ik dat ze mensen zochten voor Irak en ineens was ik weer terug. Vier maanden heb ik uiteindelijk bij een genie peloton in Camp Smittie gezeten. Explosieven onschadelijk maken, persoonsbeveiliging. Met het constante gevoel van dreiging. Daarna volgde een donkere periode en inmiddels ben ik dus voorzitter van het bestuur van de Stichting Veteranen Amsterdam. Het is nu tijd om terug te geven. Met onze stichting willen we zoveel mogelijk veteranen in Amsterdam bereiken. Dat zijn er tussen de 1400 en 1800. Ik wil dat zij weten dat ze – net als ik destijds – hun verhaal kwijt kunnen. Dat wij hen kunnen helpen en dat wij met elkaar hun leven weer op de rails kunnen krijgen. Hier in deze prachtige Veldpost is voor mij de cirkel rond.’